1.) anh ơi PT phòng gym của em bảo là Squat ko đc để đầu gối quá mũi chân có đúng ko ạ.
2.) anh ơi em bị đau gối thì PT em bảo khi Squat ko đc xuống sâu vì sẽ hại khớp gối.
thật sự là mình ko muốn trả lời những câu này. nhưng mà tại vì các bạn PT trong phòng gym cứ thích đi truyền bá những kiến thức sai để làm các học trò và khách coaching online của mình bị hoang mang cho nên mình quyết định viết bài này.
để trả lời đc thắc mắc này cặn kẽ thì phải viết 1 bài rất dài. viết dài thì các bạn sẽ lại ý kiến là dài thế bố ai đọc đc. viết ngắn gọn ko dẫn chứng ko giải thích thì các bạn lại sủa là nói phải có sách, mách phải có chứng chứ ko thì lìn nó tin. viết bài nửa tây nửa ta, vì vốn dĩ những từ ngữ chuyên môn nó là như vậy, thì các bạn sủa là đọc ngứa mắt do ko thuần việt. mình đi khỏi việt nam lúc 5tuổi, chưa bao h đc học văn việt qua truờng lớp cho nên khi viết tiếng việt lúc nào cũng sẽ có 1000 lỗi chính tả thì các bạn lại bảo là thạc sĩ với chả tiến sĩ kiểu lìn gì mà viết chữ cũng ko xong. cho nên là dù có ỉa hẳn lên mâm cho các bạn ăn sẵn thì các bạn vẫn có cớ để hãm lìn. thế cho nên những đứa kiểu như thế thì mình sẽ block luôn. còn những bạn khác đọc hiểu đc bao nhiêu thì tốt cho bạn.
trả lời câu 1
1.) anh ơi PT phòng gym của em bảo là Squat ko đc để đầu gối quá mũi chân có đúng ko ạ.
khi Squat thì gối quá mũi chân hay ko quá mũi chân thì nó sẽ phụ thuộc vào vị trí đặt tạ trên “vai”. hay là tập theo kiểu back-squat hay front-squat. tiếp theo nó sẽ phụ thuộc vào anatomy của từng cá nhân. có người thì chân ngắn, thân dài. có người thì chân dài, thân ngắn. có người thì Fibula/Tibia ngắn và Femur dài. có người thì Femur ngắn và Fibula/Tibia thì dài. cho nên ko thể nào quy ra cái luật cho tất cả nguoi là khi Squat ko đc để gối quá mũi chân đc. quan trọng là cái trọng tâm (emphasis) và cái tư thế di chuyển nó phải đúng bởi vì bài Squat là bài tập với tạ free-weight cho nên nó có nhiều DOF (degree of freedom) chứ ko phải như tập trong máy smith.
trả lời câu thứ2:
2.) anh ơi em bị đau gối thì PT em bảo khi Squat ko đc xuống sâu vì sẽ hại khớp gối.
nếu mà bị đau gối nhưng lại đi tập squat kiểu “nhún nhún” ko sâu thì đấy là 1 sự ngu dốt. cái khớp nó sinh ra là để kết nối 2 miếng xương lại với nhau và tạo ra chức năng di chuyển cho cái cơ quan đấy. vì thế mình mới ngồi xuống và đứng lên đc. hoặc gập tay gập chân đại loại như vậy… cái “cục xương” (Os Longum) nó là 1 tế bào “sống” chứ ko phải là tế bào “chết”. xương của mình lúc nào nó cũng muốn cân bằng 2 quá trình “xây dựng” và “phá huỷ” mô xương (-> osteoblast/osteoclast interaction). thằng Osteoclast nó đi phá huỷ mô xương cũ, thằng Osteoblast nó đi xây dựng mô xương mới. và quá trình này đc cơ thể cân bằng. cái xương của mình nó có 1 quá trình trao đổi chất gọi là “active” tại vì xương nó lấy đc dinh dưỡng trực tiếp từ đường máu tại vì trong xương nó có rất nhiều mạch máu nhỏ xíu ly ty ở trong Havers-Canal và Volkmann-Canal. cái xương của mình nó đc bọc với 1 lớp da mịn rất mỏng (Os Pellis). lớp da này rất rất là nhạy cảm với “đau đớn”. và đây cũng chính là lý do tại sao 2 miếng xương ko thể lăn lên nhau đc và phải cần thêm 1 màng sụn khớp! vấn đề quan trọng là sụn khớp thì nó lại ko đc “kết nối trực tiếp” với system mạch máu giống như cục xuơng. cho nên nó ko lấy đc dinh dưỡng từ máu. dinh dưỡng cho sụn đc trao đổi qua “chất lỏng hoạt dịch” gọi là Synovia. việc này vừa có lợi ích và vừa có thiệt thòi. lợi ích là sụn chịu đc áp lực rất cao tại vì đc tách khỏi hệ thống huyết mạch chứ ko thì mỗi lần khi áp lực thì mạch máu sẽ bị bóp nát hết. cái thiệt thòi là dinh dưỡng ko trực tiếp đc qua đường máu và sẽ phụ thuộc vào chất lỏng Synovia cho nên quá trình hồi phục sẽ bị chậm.
nếu bạn hiểu đc đoạn ở trên rồi thì đoạn này sẽ là đoạn quan trọng để hiểu câu trả lời cho 2.). nếu gối bạn bị đau thì lý do chính thường là trạng thái căng cơ và giãn cơ ko đc đồng đều. nếu bạn tập Squat mãi cái kiểu nhún nhún ko đủ sâu thì cơ đùi sẽ bị căng (myofascial tension). và cũng chính tại cái đường di chuyển trong Squat của bạn nó bị “ngắn” (ko đủ ROM) do bạn cứ tập cái kiểu nhún nhún ko xuống sâu cho nên cái chất lỏng Synovia mà vừa giải thích ở đoạn trên sẽ bị ức chế lại, và việc đào thải những chất khiến tạo viêm (inflammatory) rời khỏi khớp sẽ càng khó khăn hơn và dinh dưỡng cho khớp hồi phục sẽ bị thêm cản trở!
nếu sự thay đổi giữa “tải áp lực” và “giảm áp lực” lên sụn càng cao thì cái hoạt động của chất lỏng Synovia càng đc tăng trưởng theo effect như 1 máy bơm và theo đó thì dinh dưỡng cho sụn khớp càng đc tiến triển tốt hơn. những vết thương sẽ đc hồi phục nhanh hơn. đây cũng chính là lý do khi những bệnh nhân họ nằm giường lâu quá và thiếu hoạt động, thường sẽ có triệu chứng đau khớp vì khi nằm liệt giường thì effect “máy bơm” này bị hạn chế. vốn dĩ cái việc trao đổi chất trong sụn qua hệ thống Synovia nó đã chậm rồi, cho nên nếu thiếu hoạt động và hoạt động ko đủ stretching sẽ khiến nó còn bị chậm hơn.
thay vì các bạn tiếp tục ngu lìn tập nhún nhún nhấp nhấp với tạ nặng và nặng hơn nữa thì hãy nên giảm tạ và tập 1 cách thế nào cho đường di chuyển dài nhất có thể (full ROM). hy vọng các bạn đọc hiểu, và đừng để những bọn PT bố láo nó hại cho vừa mang tật vừa mất tiền ?
Nguồn : Nguyễn Duy Quang
